हरेक वर्ष धान दिवस : तर बढ्दैछ चामल आयात (भिडियो रिपोर्टसहित)
१५ असार २०७८ काठमाडौं । १८ औं राष्ट्रिय धान दिवस तथा रोपाईं महोत्सव आज मनाइएको छ । “धान उत्पादनमा वृद्धिः खाद्यसुरक्षा, आत्मनिर्भरता र समृद्धि” भन्ने नाराको साथ दिवस मनाइएको छ ।
आजसम्ममा देशभर करिब २७ प्रतिशत क्षेत्रफलमा धान रोपाइँ भएको छ । गत वर्ष ५६ हजार मेट्रिक टन धान फलेकोमा यस वर्ष पनि मौसम राम्रो भएकाले गत वर्षकै हाराहारीमा धान फल्ने अपेक्षा छ । कृषि प्रधान देश भए पनि धान र चामलको आयात भने हरेक वर्ष बढिरहेको छ ।
कृषि मन्त्रीको समेत जिम्मेवारी पाएका कृषिमन्त्री वसन्त नेम्वाङ मेसिनको सहायताले ललितपुरको खुमलटारमा धान रोप्दै हुनुहुन्छ ।
यो सुदूर पश्चिम सरकारको धान रोपाईँ । प्रदेशका मन्त्री, सांसद तथा कर्मचारीले किसानको खेतमा नभई आफ्नै खेतमा रोपाई गरे ।
गत वर्षदेखि सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले कञ्चनपुरको पुनर्वासस्थित राष्ट्रिय आवास कम्पनिको जमिन भाडमा लिएर धान खेति गर्दै आएको छ । यहाँ उत्पादन भएको धानलाई बिउका रुपमा विक्री वितरण गरिनेछ
।
यो चितवनको दृश्य । जहाँ किसान धान खेतिमा रमाइरहेका छन् ।
अठारौं राष्ट्रिय धान दिवस तथा रोपाई महोत्सवको अवसरमा देशका विभिन्न ठाउँमा आज यस्तै दृश्य देखिएका छन् । किसान मात्र हैन । संघीय सरकार र प्रदेश सरकारका मन्त्रीले धान रोपाईँ गरेका छन् ।
यी दृश्य हेर्दा लाग्छ किसान मात्र हैन संघीय सरकार र प्रदेश सरकारका मन्त्रीले पनि खेतिको महत्व बुझेका छन् । सरकार कृषिलाई प्रोत्साहन गर्न चाहन्छ । धानखेतिलाई प्रवर्द्धन गर्न चाहन्छ । सरकारले नै यति धेरै चासो र महत्व दिएपछि नेपाल धानमा आत्म निर्भर होला भन्ने सोच्नुभयो भने तपाईँ गलत हुनुहुन्छ ।
प्रमुख खाद्यान्न बाली धान भए पनि नेपाल अहिले धानमा आत्मनिर्भर छैन । हामीले यसरी धुमधामका साथ रमाइ रमाई धानखेति गरे पनि चामल आयात घट्न सकेको छैन । भन्सार विभागको तथ्यांक अनुसार यस अर्थिक वर्षको ११ महिनासम्ममा २८ अर्ब ६० करोड ३१ लाख रुपैयाँको ६० करोड ३७ लाख २४ हजार किलो चामल आयात भएको छ ।
जुन हालसम्मकै उच्च हो । चामल मात्रै नभएर धानको पनि आयात बढेको छ । ११ महिनामा १९ अर्ब ५५ करोड ९७ लाखको ३४ करोड ८३ लाख ३६ हजार किलो धान आयात भएको छ । धान र चामल किन्न मात्रै ४८ अर्ब १६ करोड रुपैयाँ विदेश गएको छ । कोदो मकै गहुँ लगायतका अन्य अन्नको सट्टा चामलको प्रयोग बढेकाले यस्तो भएको सरकारी अधिकारीको दाबी छ ।
नेपालमा समुद्रि सहतबाट ६० मिटरको उचाई देखि बिश्वकै सबैभन्दा उच्च स्थान जुल्लाको छुमचौरको तीन हजार ५० मिटर उचाईसम्म धान खेति हुन्छ । संसारकै धान उत्पादक देश मध्ये नेपाल १७ औं स्थानमा पर्छ ।
चालु आर्थिक वर्षमा १४ लाख ७३ हजार हेक्टर क्षेत्रफलबाट ५६ लाख २१ हजार मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो । तर पनि धान चामल आयात बढिरहेको छ । धानको उत्पादन र उपयोगको अनुपात मिलाउन नसक्ने हो भने आउँदा दिनमा धान चामल आयात अझै बढ्ने छ ।
प्रतिक्रिया