यस्ता छन् प्रचण्डका आगामी चुनौती (भिडियो रिपोर्टसहित)

२० पुस २०७८ काठमाडौं । आठौं महाधिवेशनबाट नेकपा माओवादी केन्द्रको नेतृत्वमा पुनः पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड आउनुभएको छ । विक्रम संवत् २०४६ सालमा नेकपा मसालको महामन्त्रीबाट नेतृत्व यात्रा सुरु गरेका प्रचण्ड २०५७ सालबाट निरन्तर माओवादीको अध्यक्ष हुनुहुन्छ ।

उहाँकै नेतृत्वमा माओवादी सशस्त्र संघर्षमा उत्रियो । शान्तिप्रक्रियामा आएसँगै निरन्तर ओरालो लागेको माओवादी राजनीतिक यात्रामा प्रचण्ड खासै सफल नेता बन्न सक्नुभएन । तर, अस्थिर राजनीतिको फाइदा उठाउन माहिर प्रचण्डका लागि आगामी दिन त्यति सहज छैन ।

नेकपा माओवादी केन्द्रको आठौं महाधिवेशनले पुनः प्रचण्डलाई अध्यक्ष चयन गरेको छ । १० वर्षे सशस्त्र युद्ध र दोस्रो जनआन्दोलनमा अप्रत्यक्ष भूमिका निर्वाह गरेको श्रेयपनि उहाँलाई जान्छ ।

जनआन्दोलनपछि भएको संविधानसभा निर्वाचनमा पहिलो दल बनेको माओवादीलाई नेतृत्व गरेका प्रचण्ड त्यसबेला पहिलो पटक प्रधानमन्त्री पनि बन्नुभयो । त्यसपछि माओवादीमा आएको विभाजनले उहाँको नेतृत्व क्षमतामा प्रश्न उठाउनु अस्वभाविक होइन, अस्थिर राजनीतिक चरित्र बोकेको आरोप पनि उहाँलाई लाग्ने गरेको छ । फुटको आरोह–अवरोह बोकेको माओवादीलाई प्रतिष्पर्धामा उतार्न प्रचण्डका लागि आगामी पाँच वर्षमा चुनौतिका पहाड नै छन् ।

पदाधिकारी चयनमै सकस
आठौं महाधिवेशनबाट निर्विकल्प अध्यक्ष दोहोरिएका प्रचण्डलाई पदाधिकारी चयनको क्रममै सकस देखिएको छ । १५ पदाधिकारी चयनको तयारीमा रहेको माओवादीमा नेतृत्वका लागि हानाथाप भएको छ । आंकाक्षीहरु धेरै देखिएपछि पदाधिकारीको व्यवस्थापन गर्न प्रचण्डलाई सास्ती हुने देखिन्छ । पार्टीलाई योगदान दिने र समावेशी नेतृत्व चयनका लागि टाउको दुखाई बन्दै गएको छ ।

गठबन्धन टिकाउनु पर्ने चुनौती
अस्थिर चरित्रका प्रचण्ड राजनीतिक जोडघटाउमा माहिर मानिनुहुन्छ । चुनावताका रातारात केपी शर्मा ओलीसँग एकताको हात बढाएका प्रचण्ड नेकपाको नेतृत्वमा रहन चाहनुहुन्थ्यो । तर, सत्ता स्वार्थमा कुरा नमिल्दा माओवादी ओली नेतृत्वको सरकार हटाउन कांग्रेससहितका दलहरुसँग हात बढाउन पुग्यो ।

आगामी चुनावमा आफ्नो पकड कायम राख्ने लालसा बोकेका प्रचण्डले सत्तारुढ गठबन्धनलाई कायमै राख्नुपर्ने मनस्थितिमा हुनुहुन्छ । एमालेका अध्यक्ष ओलीलाई बालुवाटारबाट बालकोट पु¥याउने प्रचण्ड यति बेला गठबन्धनलाई निरन्तरता दिनैपर्ने चुनौतीमा हुनुहुन्छ । तर, कांग्रेसभित्र गठबन्धन आगामी चुनावसम्म कायमै राख्ने मत कमजोर बनेको छ । यो चुनौती पार गर्न प्रचण्डका लागि अग्नि परीक्षा सरह मानिएको छ ।

आगामी निर्वाचनको लक्ष्य
सशस्त्र युद्धदेखि संसदीय अभ्यासमा आएका प्रचण्डलाई अबको निर्वाचनमा माओवादीलाई बलियो बनाउन ठूलै रस्साकस्सी गर्नुपर्ने हुन्छ । फुटको श्रृंखला व्यहोरेको माओवादीको जनमतलाई जोगाई राख्न प्रचण्डले जोखिम मोल्नै पर्ने हुन्छ । गठबन्धन गरेर अगाडी नबढ्ने हो भने आगामी निर्वाचनमा माओवादी केही सिटमा सिमित हुन सक्ने आकल भइरहेको छ ।

प्रचण्डलाई फेरि साथ छोड्ने बढ्न सक्छन्
प्रचण्डको नेतृत्वकालमा धेरैले उहाँको साथ छोड्दै गएका छन । युद्धमासाथ दिएका बाबुराम भट्टराई, रामबहादुर थापा, मोहन बैद्य, नेत्रबिक्रम चन्दहरु अहिले साथमा छैनन् । आठौ महाधिवेशनमा पनि प्रचण्डको प्रतिवेदनमाथि फरक मत देखि पुरक प्रतिवेदन समेत पेश भए । केन्द्रीय सदस्यमा पनि टिके प्रथाबाट मनोनय देखि आफनालाई काँखी चापेकाले माओवादीमा असन्तुष्टि पोख्ने नेताहरु खडा भएका छन ।

जनताको मन जित्नुपर्ने चुनौती
जसरी सशस्त्र युद्ध सुरुदेखि शान्ति प्रत्रियामा आउँदा बैकल्पिक शक्तिको रुपमा माओवादी पार्टी बनेको थियो । तर बिस्तारै माओवादीमा देखिएको नव सामन्तवाद र सत्ता लिप्सामा रुमलियो । जसको कारण सबै भन्दा ठुलो दलको हौसियत देखि माओवादी सत्तामासम्म पुगेको थियो । सत्ता कहिले नछाड्ने आरोप लागेका प्रचण्ड आफ्नै कार्यकर्ताबाट तिरस्कृत हुँदै जानुभएको छ । जनताको होसियत झन तल खस्किएको छ भने नेताहरु रातारात नव धनाड्य बनेका छन । त्यसैले अब प्रचण्डको सामु बिगतका गल्तिलाई सच्चाउदै जनताको मन जित्न धेरै कठिन हुने देखिन्छ ।